VĂN BẢN PHÁP LUẬT QUAN TRỌNG ĐIỀU CHỈNH HOẠT ĐỘNG MẠNG XÃ HỘI

Văn bản pháp luật quan trọng điều chỉnh hoạt động mạng xã hội là hệ thống các quy tắc và quy định mà mọi cá nhân, tổ chức khi tham gia không gian mạng tại Việt Nam đều cần phải nắm vững. Việc hiểu rõ các luật và nghị định này không chỉ giúp người dùng tự bảo vệ mình mà còn giúp các doanh nghiệp vận hành nền tảng một cách hợp pháp, an toàn và bền vững.

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, các quy định pháp lý cũng liên tục được cập nhật. Luật Thành Đô sẽ cung cấp một bức tranh toàn cảnh, hệ thống hóa các văn bản pháp luật cốt lõi, đặc biệt là những quy định mới tại Nghị định 147/2024/NĐ-CP, giúp quý vị dễ dàng tra cứu, tham khảo và áp dụng vào thực tiễn, đảm bảo mọi hoạt động trên mạng xã hội đều tuân thủ đúng pháp luật.

1. Danh Sách Các Văn Bản Pháp Luật Cốt Lõi Điều Chỉnh Mạng Xã Hội Tại Việt Nam

Hoạt động mạng xã hội, một lĩnh vực phức tạp và có tầm ảnh hưởng sâu rộng, được điều chỉnh bởi một hệ thống pháp lý đa tầng. Dưới đây là những văn bản có hiệu lực pháp lý cao nhất và quan trọng nhất mà mọi chủ thể cần biết.

2. Phân Tích Sâu Nghị Định 147/2024/NĐ-CP: "Luật Chơi" Mới Cho Mạng Xã Hội

Có hiệu lực từ ngày 25/12/2024, Nghị định 147/2024/NĐ-CP mang đến nhiều quy định mới, quan trọng, tác động trực tiếp đến cả người dùng và các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội tại Việt Nam.

2.1. Xác thực tài khoản: Hướng tới một không gian mạng định danh

Một trong những thay đổi lớn nhất là yêu cầu xác thực tài khoản.

• Yêu cầu: Tất cả tài khoản mạng xã hội (cả trong nước và xuyên biên giới) phải được xác thực bằng số điện thoại di động tại Việt Nam, hoặc bằng số định danh cá nhân nếu không có số điện thoại.
• Mục đích: Hạn chế tài khoản ảo, tài khoản nặc danh để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, nâng cao trách nhiệm của người dùng đối với phát ngôn và hành động của mình trên mạng.
• Quy định đặc biệt: Các tài khoản sử dụng tính năng livestream với mục đích thương mại bắt buộc phải xác thực bằng số định danh cá nhân.
• Hệ quả: Chỉ những tài khoản đã được xác thực mới có đầy đủ các quyền như đăng bài, bình luận, và livestream.

2.2. Bảo vệ trẻ em: Quy định chặt chẽ hơn

• Đăng ký tài khoản: Trẻ em dưới 16 tuổi khi đăng ký tài khoản phải sử dụng thông tin của cha, mẹ hoặc người giám hộ.
• Trách nhiệm giám sát: Cha, mẹ hoặc người giám hộ có trách nhiệm giám sát, quản lý nội dung mà trẻ em truy cập và đăng tải. Đây là một sự nhấn mạnh về vai trò của gia đình trong việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

2.3. Phân loại và quản lý mạng xã hội rõ ràng hơn

Nghị định 147/2024/NĐ-CP phân loại rõ ràng mạng xã hội trong nước thành hai nhóm:

• Mạng xã hội có số lượng người truy cập thường xuyên lớn: Từ 10.000 lượt truy cập/tháng hoặc trên 1.000 người dùng thường xuyên/tháng. Nhóm này phải thực hiện thủ tục xin Giấy phép.
• Mạng xã hội có số lượng người truy cập thường xuyên thấp: Dưới các ngưỡng trên. Nhóm này chỉ cần thực hiện thủ tục Thông báo.

Điều này tạo ra một cơ chế quản lý linh hoạt, phù hợp với quy mô và mức độ ảnh hưởng của từng nền tảng.

3. Tổng Hợp Các Nghĩa Vụ Phải Tuân Thủ Đối Với Người Dùng Và Nhà Cung Cấp

Các văn bản pháp luật đã tạo ra một khung trách nhiệm rõ ràng cho các bên tham gia vào không gian mạng.

3.1. Đối với người sử dụng mạng xã hội

• Tuân thủ quy tắc ứng xử: Chịu trách nhiệm về nội dung mình đăng tải, chia sẻ, bình luận.
• Cung cấp thông tin xác thực: Cung cấp thông tin chính xác khi đăng ký và xác thực tài khoản.
• Không thực hiện các hành vi bị cấm: Không đăng tải thông tin sai sự thật, vu khống, xúc phạm người khác, chống phá nhà nước, hoặc các nội dung vi phạm pháp luật khác.
• Tôn trọng bản quyền: Không chia sẻ, sử dụng các tác phẩm có bản quyền mà không được phép.

3.2. Đối với nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội (Doanh nghiệp)

• Thực hiện thủ tục pháp lý: Phải có Giấy phép hoặc Giấy xác nhận thông báo trước khi cung cấp dịch vụ.
• Xây dựng cơ chế quản lý: Phải có Thỏa thuận cung cấp và sử dụng dịch vụ, có bộ phận chuyên trách, có công cụ kỹ thuật để kiểm duyệt, quản lý nội dung.
• Xử lý thông tin vi phạm: Phải ngăn chặn, gỡ bỏ nội dung vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi có yêu cầu của cơ quan chức năng hoặc 48 giờ đối với khiếu nại có căn cứ từ người dùng.
• Bảo vệ dữ liệu cá nhân: Phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định tại Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng.
• Lưu trữ dữ liệu: Phải lưu trữ thông tin người dùng và nhật ký hệ thống trong thời gian tối thiểu là 02 năm.
• Hợp tác với cơ quan nhà nước: Cung cấp thông tin, dữ liệu khi có yêu cầu hợp pháp để phục vụ công tác điều tra, xử lý vi phạm.

Việc xây dựng một hệ thống tuân thủ đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý này là một thách thức lớn đối với doanh nghiệp. Luật Thành Đô cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý thường xuyên, giúp doanh nghiệp rà soát và hoàn thiện các quy trình nội bộ, đảm bảo hoạt động luôn trong hành lang an toàn.

4. Các Hành Vi Bị Cấm Và Chế Tài Xử Phạt Trên Mạng Xã Hội

Để đảm bảo tính răn đe, pháp luật đã quy định các chế tài cụ thể cho các hành vi vi phạm.

4.1. Các hành vi bị cấm chính

Như đã nêu tại Mục 1, các hành vi bị cấm được quy định tại Luật An ninh mạng và các nghị định liên quan, bao gồm:

• Chống phá Nhà nước.
• Xuyên tạc, vu khống, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
• Kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy.
• Tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật đời tư.
• Quảng cáo, mua bán hàng hóa, dịch vụ bị cấm.
• Lừa đảo, tấn công mạng.

4.2. Chế tài xử phạt

• Khóa tài khoản: Nghị định 147/2024/NĐ-CP quy định rõ cơ chế khóa tài khoản tạm thời (từ 7-30 ngày) hoặc vĩnh viễn đối với các tài khoản thường xuyên đăng tải nội dung vi phạm hoặc đăng tải nội dung xâm phạm an ninh quốc gia.
• Xử phạt hành chính: Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định mức phạt tiền đối với nhiều hành vi. Ví dụ, hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật có thể bị phạt từ 10 - 20 triệu đồng đối với tổ chức.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Đối với các vi phạm nghiêm trọng, gây hậu quả lớn, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

5. Quy Định Về Bảo Vệ Thông Tin Cá Nhân: Trách Nhiệm Của Nhà Cung Cấp Dịch Vụ

Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân đặt ra các yêu cầu rất cao đối với các mạng xã hội.

• Nguyên tắc xử lý dữ liệu: Chỉ được thu thập, xử lý dữ liệu khi có sự đồng ý rõ ràng của người dùng.
• Minh bạch thông tin: Phải công khai chính sách xử lý dữ liệu cá nhân, nêu rõ mục đích, phạm vi, thời gian xử lý.
• Quyền của người dùng: Người dùng có quyền được biết, truy cập, chỉnh sửa, xóa dữ liệu của mình, và rút lại sự đồng ý.
• Biện pháp bảo vệ: Nhà cung cấp dịch vụ phải áp dụng các biện pháp quản lý và kỹ thuật phù hợp để bảo vệ dữ liệu cá nhân khỏi bị truy cập, sử dụng hoặc tiết lộ trái phép.

6. Câu Hỏi Thường Gặp Về Các Quy Định Pháp Luật Liên Quan

Câu 1: Các quy định mới tại Nghị định 147/2024/NĐ-CP có áp dụng cho các mạng xã hội nước ngoài như Facebook, TikTok không? 

Có. Nghị định này áp dụng cho cả mạng xã hội trong nước và các mạng xã hội cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam. Các nền tảng này cũng phải tuân thủ các quy định về xác thực tài khoản, xử lý thông tin vi phạm, bảo vệ trẻ em...

Câu 2: Nếu tôi không xác thực tài khoản mạng xã hội thì sao? 

Theo quy định, chỉ những tài khoản đã xác thực mới được sử dụng đầy đủ các tính năng như đăng bài, bình luận, livestream. Nếu không xác thực, tài khoản của bạn có thể bị hạn chế các tính năng này.

Câu 3: Ai là người chịu trách nhiệm nếu một bình luận vi phạm pháp luật xuất hiện trong nhóm (group) của tôi? 

Theo Nghị định 147/2024/NĐ-CP, người quản trị nhóm (admin) có trách nhiệm ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm trong nhóm của mình khi có yêu cầu hoặc khi tự phát hiện. Do đó, cả người bình luận và người quản trị nhóm đều có thể phải chịu trách nhiệm liên đới.

7. Luật Thành Đô: Đồng Hành Cùng Doanh Nghiệp Trong Tuân Thủ Pháp Luật

Hệ thống văn bản pháp luật quan trọng điều chỉnh hoạt động mạng xã hội ngày càng được hoàn thiện, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự am hiểu sâu sắc và một chiến lược tuân thủ bài bản. Việc phớt lờ các quy định này có thể dẫn đến những rủi ro pháp lý và thiệt hại tài chính to lớn.

Luật Thành Đô với đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực pháp luật về công nghệ và truyền thông, cam kết:

• Cập nhật liên tục: Luôn cập nhật những thay đổi mới nhất trong chính sách và pháp luật để tư vấn cho khách hàng một cách kịp thời.
• Tư vấn toàn diện: Cung cấp giải pháp tổng thể từ việc xin cấp phép, xây dựng quy chế nội bộ, cho đến xử lý khủng hoảng pháp lý.
• Đào tạo và nâng cao nhận thức: Tổ chức các buổi đào tạo cho đội ngũ của doanh nghiệp để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong vận hành hàng ngày.

Hãy để chúng tôi giúp bạn xây dựng một khung pháp lý vững chắc, để doanh nghiệp của bạn có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững trên không gian mạng.

LIÊN HỆ VỚI LUẬT THÀNH ĐÔ ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN CHUYÊN SÂU VỀ CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT LIÊN QUAN ĐẾN MẠNG XÃ HỘI!