Ưu nhược điểm các hình thức đầu tư vốn Trung Quốc tại Việt Nam

Khái niệm:

Đây là hình thức nhà đầu tư Trung Quốc thành lập một tổ chức kinh tế mới tại Việt Nam (thành lập công ty vốn Trung Quốc tại Việt Nam) dưới dạng doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài hoặc liên doanh với nhà đầu tư khác. Đây là cách phổ biến để tham gia thị trường Việt Nam thông qua việc tạo ra một pháp nhân mới.

Ưu điểm:

• Nhà đầu tư của doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài có quyền kiểm soát hoàn toàn về quản lý, vận hành và định hướng chiến lược của doanh nghiệp.
• Đối với liên doanh, Nhà đầu tư nước ngoài có thể tận dụng kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ của đối tác liên doanh tại Việt Nam.
• Nhà đầu tư có thể linh hoạt trong việc mở rộng hoặc điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo nhu cầu.

Hạn chế:

• Thủ tục pháp lý phức tạp, đòi hỏi Nhà đầu tư phải có dự án đầu tư, xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam.
• Hình thức đầu tư này cần vốn đầu tư ban đầu lớn, đặc biệt đối với các lĩnh vực yêu cầu vốn cao. Điều này đòi hỏi các Nhà đầu tư phải có tiềm lực kinh tế tốt.
• Đối với liên doanh, có thể xảy ra xung đột lợi ích hoặc bất đồng quan điểm giữa các bên.

Khái niệm:

Đây là hình thức nhà đầu tư Trung Quốc tham gia vào các doanh nghiệp hiện hữu tại Việt Nam bằng cách mua cổ phần, phần vốn góp hoặc góp vốn trực tiếp, trở thành cổ đông hoặc thành viên góp vốn của doanh nghiệp đó.

Ưu điểm:

• Tiết kiệm thời gian và chi phí so với việc thành lập tổ chức kinh tế mới. Nhà đầu tư có thể tiến hành hoạt động tại Việt Nam ngay sau khi hoàn thành việc mua cổ phần, vốn góp.
• Nhà đầu tư có thể tận dụng được hệ thống quản lý sẵn có, thông tin về thị trường và mối quan hệ đã được hình thành trước đó của doanh nghiệp mà Nhà đầu tư mua cổ phần, vốn góp.
• Hình thức này ít rủi ro hơn hình thức thành lập một pháp nhân mới vì Nhà đầu tư có thể lựa chọn tham gia vào các doanh nghiệp đã có nền tảng kinh doanh ổn định.

Hạn chế:

• Tuy nhiên phụ thuộc vào tỷ lệ sở hữu vốn góp hoặc cổ phần mà Nhà đầu tư có thể bị hạn chế về quyền kiểm soát, quyền quyết định và định hướng cho công ty.
• Nhà đầu tư có thể không nắm bắt được hết về tất cả hoạt động của công ty bao gồm việc minh bạch tài chính hoặc quản lý bộ máy.
• Có thể xảy ra xung đột lợi ích với các cổ đông hoặc thành viên khác.

Khái niệm:

Là hình thức Nhà đầu tư nước ngoài triển khai thực hiện một hoặc nhiều dự án cụ thể tại Việt Nam.

Ưu điểm:

• Hình thức đầu tư này thường nhận được nhiều sự ưu đãi từ phía Chính Phủ Việt Nam bao gồm các chính sách ưu đãi về thuế, mặt bằng, pháp luật,...
• Nhà đầu tư hoàn toàn chủ động trong việc triển khai dự án về lĩnh vực, vị trí, quy mô.

Hạn chế:

• Thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và các phê duyệt liên quan phức tạp, mất nhiều thời gian.
• Chi phí đầu tư ban đầu cao, tạo áp lực tài chính.
• Rủi ro trong việc thực thi pháp luật giữa các quốc gia, dự án không phù hợp với các quy định pháp lý hoặc khó thực hiện do kỹ thuật chưa phổ biến tại Việt Nam.

Khái niệm:

Hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) là hình thức nhà đầu tư nước ngoài hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam để thực hiện các hoạt động kinh doanh chung mà không cần thành lập tổ chức kinh tế mới.

Ưu điểm:

• Không cần thành lập tổ chức kinh tế mới, tiết kiệm chi phí và thời gian.
• Tận dụng được nguồn lực, kinh nghiệm về thị trường và mối quan hệ địa phương của đối tác Việt Nam.
• Phân chia rủi ro và trách nhiệm rõ ràng giữa các bên tham gia theo tính chất của hợp đồng.

Hạn chế:

• Nhà đầu tư khó có thể kiểm soát toàn bộ hoạt động kinh doanh, phụ thuộc vào hiệu quả hợp tác với đối tác.
• Có thể xảy ra mâu thuẫn về lợi ích hoặc bất đồng trong quá trình thực hiện hợp đồng.
• Hình thức này không tạo ra pháp nhân riêng biệt, có thể gây khó khăn trong quản lý tài sản và trách nhiệm pháp lý.

Thay vì chỉ quy định cụ thể về 5 hình thức đầu tư như trước đây, Luật đầu tư 2020 đã tách riêng hình thức “Đầu tư theo hình thức hợp đồng PPP” và thay vào đó bằng hình thức “Các hình thức đầu tư, loại hình tổ chức kinh tế mới theo quy định của Chính phủ”.

Trước sự phát triển không ngừng của nền kinh tế, các quy định pháp luật đưa ra không còn rập khuôn, bó hẹp nữa mà “cởi mở” hơn đối với các hình thức đầu tư, loại hình kinh tế mới có thể xuất hiện trong tương lai.

Việc mở rộng danh mục các hình thức đầu tư cho phép nhà đầu tư có nhiều lựa chọn hơn, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển của các ngành công nghiệp mới, công nghệ cao. Đây là một tín hiệu tích cực, khẳng định Việt Nam đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư.