Điều kiện điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

Trước khi tiến hành hoạt động đầu tư kinh doanh ở Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài phải tìm đến các Công ty luật trong nước để tư vấn về các điều kiện đầu tư tại Việt Nam như ngành nghề đầu tư mà họ quan tâm có được đầu tư không, và được hưởng những ưu đãi gì,…Khi tiến hành hoạt động đầu tư tại Việt Nam rồi các nhà đầu tư nước ngoài vẫn cần đến sự tư vấn của các Công ty luật khi thực hiện bất kể hoạt động kinh doanh nào để luôn “kinh doanh đúng luật”. Chính vì thế, bài viết này Luật Thành Đô cung cấp “Điều kiện điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư” cho Khách hàng nắm rõ và hiểu hơn các quy định của pháp luật Việt Nam về đầu tư.

I. CĂN CỨ PHÁP LÝ

1. Luật Đầu tư 2014;

2. Nghị định 118/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật đầu tư;

3. Thông tư 16/2015/TT-BKHĐT quy định biểu mẫu thực hiện thủ tục đầu tư và báo cáo hoạt động đầu tư tại Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành;

4. Các văn bản pháp luật khác có liên quan.

II. ĐIỀU KIỆN ĐỐI VỚI NHÀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI

Điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài áp dụng trong các trường hợp cũng tương tự các hình thức đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam:

- Đầu tư thành lập tổ chức kinh tế;

- Đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong tổ chức kinh tế;

- Đầu tư theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh;

- Nhận chuyển nhượng dự án đầu tư hoặc các trường hợp tiếp nhận dự án đầu tư khác;

- Sửa đổi, bổ sung ngành, nghề đầu tư kinh doanh của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

2.1. Điều kiện về vốn, tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ

Đối với trường hợp nhà đầu tư thực hiện điều chỉnh vốn, nhà đầu tư phải đáp ứng điều kiện về vốn đầu tư như sau:

- Nhà đầu tư nước ngoài được sở hữu vốn điều lệ không hạn chế trong tổ chức kinh tế, trừ các trường hợp sau:

- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại công ty niêm yết, công ty đại chúng, tổ chức kinh doanh chứng khoán và các quỹ đầu tư chứng khoán theo quy định của pháp luật về chứng khoán

- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa hoặc chuyển đổi sở hữu theo hình thức khác theo quy định của pháp luật về cổ phần hóa và chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước;

- Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài không phụ thuộc quy định trên thực hiện theo quy định khác của pháp luật có liên quan và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Các trường hợp nhà đầu tư không phải công ty đại chúng hoặc thành viên/cổ đông trong doanh nghiệp nhà nước đang cổ phần hóa thì khi điều chỉnh vốn trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nhà đầu tư tham khảo quy định về tỷ lệ sở hữu vốn trong WTO và pháp luật chuyên ngành.

Ví dụ 1: Nhà đầu tư bổ sung mục tiêu kinh doanh bất động sản. Theo quy định của Luật kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp phải có vốn tối thiểu là 20 tỷ đồng. Do vậy khi điều chỉnh bổ sung mục tiêu kinh doanh bất động sản thì nhà đầu tư phải kiểm tra xem vốn điều lệ của công ty đã đáp ứng điều kiện vốn tối thiểu 20 tỷ đồng hay chưa.

Ví dụ 2: Đối với ngành nghề quảng cáo quy định tỷ lệ sở hữu vốn của nhà đầu tư nước ngoài không được quá 49%. Do vậy khi đăng ký bổ sung ngành nghề quảng cáo thì doanh nghiệp phải điều chỉnh vốn của nhà đầu tư nước ngoài trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho phù hợp với quy định của pháp luật.

2.2. Điều kiện về hình thức đầu tư

Khi đầu tư vào Việt Nam có thể thực hiện đầu tư trực tiếp hoặc đầu tư gián tiếp. 

Các hình thức đầu tư nước ngoài tại Việt Nam gồm:

- Đầu tư thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài bao gồm: công ty 100% vốn nước ngoài hoặc công ty có một phần vốn của nhà đầu tư nước ngoài (hay còn gọi là công ty liên doanh).

- Nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp công ty đã thành lập tại Việt Nam.

- Đầu tư theo hình thức hợp đồng PPP.

- Đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC.

2.3. Điều kiện về phạm vi hoạt động đầu tư

Đối với những ngành, phân ngành mà Việt Nam đã cam kết mà nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng các điều kiện về đầu tư của ngành nghề đó thì Cơ quan đăng ký đầu tư xem xét, quyết định cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc đăng ký góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư.

Đối với những ngành, phân ngành dịch vụ chưa cam kết hoặc không quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong các điều ước quốc tế về đầu tư nhưng pháp luật Việt Nam đã có quy định về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài thì áp dụng theo quy định của pháp luật Việt Nam

2.4. Điều kiện về đối tác Việt Nam tham gia thực hiện hoạt động đầu tư

Nhiều ngành nghề kinh doanh khi lựa chọn đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài bắt buộc phải liên doanh với doanh nghiệp Việt Nam đã được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực đó. Ví dụ lĩnh vực quảng cáo: 

Theo biểu cam kết gia nhập WTO, kể từ ngày gia nhập, các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài được thành lập liên doanh hoặc tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh với đối tác Việt Nam đã được phép kinh doanh dịch vụ.

Điều 40 Luật quảng cáo 2012, luật hóa cam kết này: “Tổ chức, cá nhân nước ngoài được hợp tác, đầu tư với người kinh doanh dịch vụ quảng cáo của Việt Nam theo hình thức liên doanh và hợp đồng hợp tác kinh doanh.”

Căn cứ vào các quy định này, nhà đầu tư nước ngoài không được tự do đầu tư kinh doanh lĩnh vực Quảng cáo mà chỉ được đầu tư theo hình thức liên doanh hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh với đối tác Việt Nam đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động quảng cáo.

2.5. Điều kiện khác theo quy định tại các luật, pháp lệnh, nghị định và điều ước quốc tế về đầu tư

Nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư phải tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế Việt Nam là thành viên mà nhà đầu tư nước ngoài thuộc đối tượng điều chỉnh.

Nhà đầu tư nước ngoài thuộc đối tượng điều chỉnh của các điều ước quốc tế về đầu tư có quy định khác nhau về điều kiện đầu tư thì nhà đầu tư đó được lựa chọn áp dụng điều kiện đầu tư quy định tại một trong các điều ước quốc tế đó. Nhà đầu tư đó phải tuân thủ quy định tại mục b Khoản 2 Điều 10 Nghị định 118.

2.6. Điều kiện về ngành nghề kinh doanh

Ngành nghề khi đăng ký bổ sung trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư phải đáp ứng điều kiện sau:

- Đã được cam kết trong Biểu cam kết WTO

- Quy định về điều kiện đầu tư cho nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Việt Nam hiện hành.

- Không thuộc ngành, nghề đầu tư cấm kinh doanh

Ví dụ: Ngành nghề xuất khẩu lao động trong WTO không quy định và trong luật Việt Nam chỉ cho phép thành lập doanh nghiệp 100% vốn Việt Nam kinh doanh ngành nghề này do vậy nhà đầu tư nước ngoài không được đăng ký bổ sung mục tiêu xuất khẩu lao động.

Đối với những ngành, phân ngành mà nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài, Cơ quan đăng ký đầu tư xem xét, quyết định việc cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc đăng ký góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư.

Đối với những ngành, phân ngành dịch vụ chưa cam kết hoặc không quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO, điều ước quốc tế về đầu tư khác nhưng pháp luật Việt Nam đã có quy định về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài thì áp dụng theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Đối với những ngành, phân ngành dịch vụ chưa cam kết hoặc không quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO, điều ước quốc tế về đầu tư khác mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài, Cơ quan đăng ký đầu tư lấy ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ quản lý chuyên ngành để xem xét, quyết định.

2.7. Điều kiện về địa điểm hoạt động dự án

- Địa điểm thuê phải thuộc quyền sở hữu/sử dụng hợp pháp của bên cho thuê (Giấy chứng nhận đăng ký quyền sử dụng đất, tài sản trên đất; Giấy phép xây dựng, Quyết định của Ủy ban nhân dân,…)

- Địa điểm thuê phải đáp ứng đúng mục tiêu cho thuê. Ví dụ: Tòa nhà văn phòng hỗn hợp phải có giấy tờ chứng minh địa điểm cho thuê là văn phòng

- Các giấy tờ khác: Giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy, Đánh giá tác động môi trường DTM,…

III. MỘT SỐ ĐIỀU KIỆN ĐẦU TƯ KHÁC

Nhà đầu tư là công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài được quyền lựa chọn áp dụng điều kiện đầu tư như quy định đối với nhà đầu tư trong nước hoặc nhà đầu tư nước ngoài. Nhà đầu tư đó phải tuân thủ quy định tại Điều 11 Nghị định 118/2015/NĐ-CP.

Nhà đầu tư nước ngoài thuộc vùng lãnh thổ không phải là thành viên WTO thực hiện hoạt động đầu tư tại Việt Nam được áp dụng điều kiện đầu tư như quy định đối với nhà đầu tư thuộc quốc gia, vùng lãnh thổ là thành viên WTO, trừ trường hợp pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế giữa Việt Nam và quốc gia, vùng lãnh thổ đó có quy định khác.

Nhà đầu tư Nhật Bản được áp dụng điều kiện đầu tư như nhà đầu tư trong nước, ngoại trừ những hạn chế đối với ngành, phân ngành quy định tại Phụ lục I và II kèm theo Hiệp định về tự do, xúc tiến và bảo hộ đầu tư Việt Nam – Nhật Bản.

Nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư trong ngành, phân ngành dịch vụ được lựa chọn áp dụng điều kiện đầu tư quy định tại Biểu cam kết của Việt Nam trong WTO hoặc Chương III, Phụ lục G Hiệp định về quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ. Đối với những vấn đề liên quan đến đầu tư trong lĩnh vực dịch vụ không được điều chỉnh trong Chương III, Phụ lục G Hiệp định về quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ, nhà đầu tư Hoa Kỳ được áp dụng điều kiện đầu tư như nhà đầu tư trong nước, ngoại trừ vấn đề quy định tại Chương IV Phụ lục H Hiệp định về quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ. Nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào ngành nghề không thuộc lĩnh vực dịch vụ được áp dụng điều kiện đầu tư như nhà đầu tư trong nước, ngoại trừ vấn đề quy định tại Chương IV Phụ lục H Hiệp định về quan hệ thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ.

Trừ trường hợp lựa chọn áp dụng Hiệp định thương mại tự do giữa ASEAN với đối tác hoặc điều ước quốc tế về đầu tư khác, nhà đầu tư thuộc quốc gia là thành viên ASEAN đầu tư trong ngành, phân ngành dịch vụ thực hiện theo quy định của Hiệp định khung ASEAN về Dịch vụ; việc áp dụng điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài được thực hiện theo nguyên tắc nêu tại Mục 7, 8 và 9 Phần II nêu trên. Nhà đầu tư thuộc quốc gia là thành viên ASEAN đầu tư trong ngành, phân ngành sản xuất, nông nghiệp và lâm nghiệp, ngư nghiệp, khai khoáng và khai thác đá và các dịch vụ liên quan tới các ngành trên được áp dụng điều kiện đầu tư như nhà đầu tư trong nước, ngoại trừ một số hạn chế quy định tại Danh mục bảo lưu của Việt Nam trong Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN.

Trường hợp điều ước quốc tế về đầu tư có quy định khác với quy định của luật, pháp lệnh và nghị định về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài thì áp dụng theo quy định của điều ước quốc tế về đầu tư.

Trong trường hợp có sự khác biệt về quy định giữa điều ước quốc tế về đầu tư, luật, pháp lệnh, nghị định và Danh mục này thì thực hiện theo điều ước quốc tế về đầu tư, luật, pháp lệnh và nghị định liên quan.

Trường hợp điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài công bố trên Cổng thông tin quốc gia về đầu tư nước ngoài khác với quy định tại điều ước quốc tế về đầu tư, luật, pháp lệnh và nghị định có liên quan thì áp dụng theo quy định tại điều ước quốc tế về đầu tư, luật, pháp lệnh và nghị định đó.

Khi áp dụng điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài quy định tại điều ước quốc tế về đầu tư, luật, pháp lệnh và nghị định liên quan, cần xem xét áp dụng quy định về điều kiện đầu tư trong tổng thể các quy định của điều ước quốc tế đầu tư, luật, pháp lệnh và nghị định liên quan đó, bao gồm cả quy định về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng.